روزنامه سفیر ایلام

سفیر ایلام |معاون پژوهشی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان ایلام گفت: ایستگاه تحقیقاتی، آموزشی و ترویجی پخش سیلاب بر آبخوان دهلران با ۵ هزار هکتار عرصه از لحاظ مساحت بزرگترین ایستگاه پخش سیلاب کشور است که توسط این مرکز زیرنظر پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری کشور ساخته شده است.

 فریدون سلیمانی افزود: این ایستگاه به طور میانگین سالانه ۹ میلیون مترمکعب روان‌آب را کنترل می‌کند که از این میزان ۶ میلیون مترمکعب به زمین نفوذ کرده و سفره‌های آب زیرزمینی را تغذیه می‌کند.

وی در این خصوص اظهار کرد: این ایستگاه به طول ۲۵ کیلومتر و عرض ۲ کیلومتر با هدف کنترل سیلاب، تغذیه سفره‌های آب زیرزمینی، کاهش خسارت به مناطق پایین دست در منطقه «جلیزی» موسیان ایجاد شده است.

معاون پژوهشی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان ایلام افزود: طی پژوهشی که با استفاده از تکنیک دورسنجی توسط یکی از اعضای هیات علمی این مرکز صورت گرفته طی یک بازه ۲۰ ساله پس از ساخت این ایستگاه، میزان ۴ هزار و ۳۴۰ هکتار به سطح زیرکشت زمین‌های کشاورزی دشت موسیان در شهرستان دهلران اضافه شده و زمین‌های شنزار و سنگلاخی به بستر پایدار تولید تبدیل شده است.

سلیمانی اظهار کرد: با اجرای این سامانه یک منطقه وسیع کاملا خشک و ناپایدار، به یک اکوسیستم پایدار، پویا و دینامیک تبدیل شده است که با احیاء پوشش گیاهی علفی، درختچه‌ای و درختی بومی، احیاء حیات وحش منطقه و بازگشت انواع حیوانات بومی نظیر روباه و خرگوش و پرندگان، زندگی در آن جاری و ساری است و همچنین تبدیل منطقه به یک تفرجگاه از مزایای بی‌بدیل این ایستگاه بزرگ است.

وی کارکرد این آبخوان را چندمنظوره و شامل احیای کشاورزی، کنترل سیلاب و تغذیه سفره‌های آب زیرزمینی عنوان و خاطرنشان کرد: یکی از دغدغه های کارشناسان و همچنین مسئولین دستگاه های اجرایی کمی کردن فعالیت‌های آبخوان داری و آبخیزداری و بیان آن به صورت عدد و رقم است که بر اساس نتیجه پژوهش‌های صورت گرفته، اگر بخواهیم یکی از کارکردهای عملیات پخش سیلاب بر آبخوان را فقط از نگاه تامین آب با عدد و رقم بیان کنیم طی پژوهش‌های صورت گرفته به‌ازای هر هکتار عملیات آبخوان‌داری، به طور میانگین ۱۰۰۰ مترمکعب آب استحصال می‌شود که اگر این حجم آب را در قیمت واقعی آن که به ازای هر مترمکعب آب معادل ۸ هزار تومان است ضرب شود ارقام بسیار بزرگی به دست می‌آید که نشان از ارزش واقعی این سامانه‌هاست. همچنین به ازای هر هکتار اقدامات آبخیزداری، ۵۳۰ مترمکعب آب استحصال می‌شود.

معاون پژوهشی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان ایلام با بیان اینکه متوسط فرسایش خاک در کشور ۱۶ تن در هکتار است و متوسط فرسایش خاک در استان ایلام از این میزان نیز بیشتر است ادامه داد: هر هکتار عملیات آبخیزداری برابر با ۹ تن کنترل فرسایش خاک است که با درنطر گرفتن ارزش هر تن خاک معادل ۲۸ دلار ارزش اقتصادی عملیات آبخیزداری از منظر کنترل فرسایش خاک نیز قابل محاسبه و آشکار است.

سلیمانی افزود: یکی دیگر از کارکردهای عملیات آبخیزداری به ازای هر هکتار اقدامات، معادل ۵ تن کنترل رسوب است که اگر این مقدار را نیز معادل آب جایگزین رسوب پشت سد کنیم این کارکرد نیز قابل محاسبه به صورت عدد و رقم قابل بیان است.

وی، کنترل سیلاب، تغذیه سفره‌های آب زیرزمینی، احیاء پوشش گیاهی بومی منطقه، تولید علوفه، تلطیف هوا، جلوگیری از خسارت به اراضی کشاورزی، جاده‌ها و راههای ارتباطی، خطوط انتقال نفت، گاز، مخابرات، برق، آب و از همه مهم‌تر نجات جان انسان‌ها از خسارت سیلاب را از مزیت‌های آبخیزداری و آبخوان‌داری عنوان کرد.